Wendela Waller
Wendela Waller
Klimaatdrammer: hoe word je dat
7 aug 2021 | Geschreven door:

Klimaatdrammer: hoe word je dat

Ongeveer een jaar voordat mijn ouders trouwden bracht de Club van Rome het rapport ‘De grenzen aan de groei’ uit. Een groep Europese wetenschappers had een studie gedaan naar grote wereldproblemen in onderling verband: de mondiale bevolkingsgroei ten opzichte van de voedselproductie en industrialisatie, en de uitputting van grondstoffen en milieuvervuiling als gevolg daarvan. In het onderzoek werd gekeken naar de trends in deze variabelen van 1900 tot 1970, en hun mogelijke ontwikkeling naar de toekomst vanaf 1970.

De grenzen aan de groei/The limits to growth

De uitkomsten van de studie waren schokkend. In het rapport werd gesteld dat, als de westerse maatschappij in hetzelfde tempo zou blijven groeien en de bevolking op hetzelfde tempo bleef consumeren, de rek er binnen honderd jaar uit zou zijn. Vervuiling zou toenemen, natuurlijke bronnen zouden uitgeput raken. Dat nieuws zorgde wereldwijd voor commotie, en leidde tot een groter mondiaal milieubewustzijn.

NRC Handelsblad - Ramp bedreigt wereld, 31 augustus 1971

Het rapport had ook impact op mijn ouders. Een tijdlang overwogen ze niet aan kinderen te beginnen. In de jaren '80 waren ze toch overstag gegaan, maar hun bezorgdheid over de toekomst van de planeet werd hun twee dochters met de paplepel ingegoten. Dat zij van de naoorlogse generatie zijn, zal ongetwijfeld ook hebben meegespeeld. Wij leerden te genieten van de kleine dingen, zuinig te zijn op spullen, geen voedsel te verspillen, niet ongebreideld te consumeren en respectvol om te gaan met onze omgeving. Mijn moeder, vogelkenner en professioneel genieter van de natuur, raapte tijdens het honduitlaten zwerfafval terwijl ze de ijsvogel spotte. Mijn vader, zeiler en uitvinder, filosofeerde hardop over energieopwekking door de stroming van de rivier, en verzon manieren waarop accu's een veel langere levensduur zouden hebben. Dit alles legde het fundament voor de waarden die ik vandaag de dag naleef.

Mede door deze opvoeding, en door mijn sterke rechtvaardigheidsgevoel, ben ik zelf inmiddels ook het grootste deel van mijn leven bezig met dit onderwerp. In de tijd dat ik communicatie studeerde zat ik bijvoorbeeld aan de buis gekluisterd wanneer VPRO Tegenlicht weer een inspirerende aflevering uitzond. Zoals Afval = voedsel over het Cradle-to Cradleprincipe, waarin werd getoond hoe de grootste fabriek van Ford volledig duurzaam en kosteneffectief was gemaakt en er tegelijkertijd een kwalitatieve, duurzame en gezonde werkomgeving was gecreëerd. “Hier moet ik wat mee, hier wil ik later mijn kennis over communicatie voor inzetten...!” dacht ik dan steeds. Want hoewel ik lange tijd niet precies wist wat ik met mijn studie zou gaan doen, wist ik wel zeker dat marketing niet bij mij paste. Ik zag mezelf geen reclame maken voor fast-moving consumer goods of de retail in gaan, zeg maar. In plaats daarvan schreef ik voor het vak ethiek een essay over idealisme, koos ik voor de minor strategieformulering het agentschap SenterNovem (een uitvoeringsorganisatie van de overheid gericht op het stimuleren van innovatie en duurzame ontwikkeling), en bedacht ik voor het vak corporate communicatie een logo, slogan en advertentie voor een fictieve groene-energieleverancier.

Groenergie advertentie

In mijn afstudeerjaar volgde ik via de Radboud Universiteit Nijmegen masterclasses over maatschappelijk verantwoord ondernemen, een vorm van ondernemen gericht op economische prestaties, maar met respect voor de sociale kant en binnen ecologische randvoorwaarden. Tijdens deze masterclasses werden studenten uitgedaagd om mee te denken over casussen hoe bedrijven MVO konden toepassen. Initiatiefnemer hiervan, hoogleraar duurzaam ondernemen aan de RU prof. dr. Jan Jonker, werd een nieuwe inspiratiebron voor me. Met de scriptie die ik schreef over burgerparticipatie in het kader van het planologische programma ‘Ruimte voor de rivier’, dong ik mee naar de MVO Scriptieprijs die tevens door de Radboud Universiteit werd uitgeschreven. Hierna wist ik het zeker: ik ga niet terechtkomen in de commercie. Ik wil "iets met duurzaamheid".

Tijdens mijn eerste banen bij enkele sociaalmaatschappelijke organisaties, specialiseerde ik mij in voorlichting, campagnevoeren en gedragspsychologie. Intussen bleef ik zoeken naar die ene baan waar mijn hart sneller van zou kloppen. Zo solliciteerde ik onder meer bij MVO Nederland, Greenpeace, Milieu Centraal en Stichting Natuur en Milieu. Intussen nam mijn leven nieuwe wendingen, leerde ik nieuwe mensen kennen die mijn zorgen over het milieu en klimaat deelden, of die mijn hart op andere wijzen sneller deden kloppen, en mijn interesse in duurzaamheid groeide en groeide. Zo'n 4 jaar na mijn afstuderen en wat werkervaring rijker, was ik inmiddels vastberaden om mijn carrièrepad in die richting te duwen.

© VSDH Fotografie. Ik, mijmerend bij de Athabasca gletsjer in Canada

De Athabasca-gletsjer is een van de zes uitlopers van het Columbia-ijsveld in de Canadese Rocky Mountains. De gletsjer is ongeveer 6 km lang, het ijs is tussen de 90 en 300 meter dik. Dit was de eerste gletsjer die ik ooit (in 2017) in levende lijve zag. Het verbaasde me dat hij helemaal zwart van kleur leek. Door klimaatopwarming verliest deze gletsjer momenteel diepte met een snelheid van ongeveer 5 meter per jaar en hij heeft in de afgelopen 125 jaar meer dan de helft van zijn volume verloren.

Toen ik solliciteerde bij de Vereniging voor Energie, Milieu en Water, belangenbehartiger voor de energie-intensieve industrie, merkte de directeur op dat mijn brief wel een erg "groene insteek" had. Of ik mij wel realiseerde dat de bedrijven waarvoor VEMW de belangen behartigde in veel gevallen verre van duurzaam waren? Ik antwoorde dat de energietransitie toch echt gaande was, en dat iedereen daar vroeg of laat in mee zal moeten gaan, ook de grote bedrijven. Kennelijk was dit het juiste antwoord, want ik werd aangenomen. Zo rolde ik de energiewereld in. Terwijl ik mijn best deed om me staande te houden in een organisatie die mij eigenlijk totaal niet paste, zo wist ik al gauw, leerde ik intussen waanzinnig veel over de complexe wereld van energie. Toen de directeur ook inzag dat ik hier eigenlijk niet thuis hoorde, had ik gelukkig voldoende basiskennis opgedaan en zelfvertrouwen gekregen om verder te solliciteren in de duurzame energiesector. Dat leidde tot mijn droombaan bij TKI Urban Energy, een organisatie die verduurzamingsinnovaties voor de gebouwde omgeving stimuleert.

Toen ik net bij TKI was aangenomen volgde ik een masterclass over de energietransitie in de gebouwde omgeving. Dit sloot perfect aan bij mijn nieuwe baan. Initiatiefnemer Jan Sjerps vertelde daar over zijn plan om een beweging te starten vanuit het idee dat een jongere generatie mee zou moeten praten over het klimaat- en energieakkoord. Want waarom zitten er eigenlijk alleen maar grijze koppen aan de klimaattafels? Het gaat daar immers ook over de toekomst van de generaties Y en Z. Ik gaf direct aan te willen helpen, en voor ik het wist zat ik in het kernteam van de Klimaat- en Energiekoepel, een netwerkorganisatie van young professionals die werken in en aan de energietransitie. Enige tijd zette ik mij bij KEK vrijwillig in om deze organisatie groter en bekender te laten worden, en later nam ik nog een tijdje zitting in de Raad van Advies. Samen met generatiegenoten.

Kernteam Klimaat- en Energiekoepel, april 2018

In april 2018, tijdens een meeting over de oprichting van de Klimaat- en Energiekoepel, op bezoek bij GreenHome in Amsterdam

Omdat ik mij tegenwoordig professioneel in mag zetten voor een duurzamere wereld voelt het alsof ik mijn doel heb bereikt, op carrièregebied dan. Maar het klimaatprobleem is groots en complex. Door er veelvuldig over te lezen, te praten en te schrijven leerde ik meer over de oorzaken van klimaatverandering, over welke natuurkundige verschijnselen een rol spelen, over de gevolgen voor de biodiversiteit, over zogenaamde tipping points, maar ook leerde ik hoe partijen met tegengestelde belangen het publiek op het verkeerde been proberen te zetten met desinformatie, en hoe het politieke discours vooruitgang in de energietransitie kan dwarsbomen uit angst voor verlies van kiezers. Eigenlijk kwam ik tot de conclusie dat de ontwrichting van het klimaat, hét thema is van deze tijd. Des te meer frustreert het mij dat heel veel mensen in mijn omgeving, zoals vrienden en familie, maar ook daarbuiten, regeringsleiders, CEO's van grote bedrijven, niet altijd even doordrongen lijken van de urgentie van het probleem.

De laatste jaren leerde ik ook veel over de oplossingen om de duizelingwekkend snelle opwarming van de aarde af te remmen. En ik ben hoopvol en optimistisch, dat ligt in mijn aard. Dus die dingen wil ik ook delen. Tegelijkertijd voel ik mij af en toe wanhopig over de staat van het klimaat en de snelheid van de energietransitie. Ik uit mijn frustraties erover dan op Twitter, maar ik heb gemerkt dat ik vaak meer dan 280 tekens nodig heb om mijn punt te maken. Bovendien bereik ik daar maar een beperkt publiek. Daarom ga ik het hier van mij afschrijven, mijn frustraties maar ook mijn ideeën voor een toekomstige duurzamere wereld. Zo zal het de ene keer drammerig overkomen, maar is het een volgende keer misschien wel heel praktisch? Ik kan er niks aan doen, het onderwerp gaat mij nu eenmaal aan het hart.

Ik, klimaatdrammer

Ik weet niet of deze geuzennaam echt 100% bij mij past. Ik noem mezelf liever een praktisch idealist.

Schrijf een reactie



Reacties

Bob van der Zande 4 nov '21

Hi Wendela, gisterenavond leerde ik je kennen bij het duurzame gala, nu lees ik je blog. Dat vuur in jou waardeer ik zeer: ik herken je gedrevenheid die ik zelf ook voel door de klimaat chaos waar we al jaren mee te maken hebben! Wat is je mailadres? Laten we contact houden.

> Reageren



Wendela 5 nov '21

Hoi Bob, wat leuk om dit bericht hier te ontvangen! Ik viel misschien wat uit de toon als communicatieprofessional tijdens dit evenement voor (duurzame) bouw- en vastgoedprofessionals, maar leuk om te lezen dat we alsnog verbondenheid vinden in dat vuur voor duurzaamheid! Ik vond je verhalen over houtbouw dan ook superinspirerend (ook die VPRO Tegenlicht aflevering vond ik te gek trouwens). En wie weet kunnen we op dat vlak zakelijk alsnog iets voor elkaar betekenen? We zijn al verbonden op Linkedin, ik zal je ook mijn contactgegevens sturen. Let's keep in touch!

Jasper Witte 14 aug '21

Passie op zoek naar de perfecte plek en urgentiegevoel op zoek naar de beste weg naar het (groene) doel! Gaaf om jouw zoektocht zo te lezen en heel herkenbaar hoe het dan inwendig knettert als (werk-)plek, omgeving of maatschappelijke tempo's knellen. Ben benieuwd naar jouw volgende artikelen...en of ik daar voor mijn zoeken naar 'waar kunnen we de juiste zaken forceren zodat er eindelijk 6 versnellingen bovenop kunnen in de klimaattransitie' ook wat van mee kan kijken ;)!

> Reageren



Wen 14 aug '21

Ja dát, helemaal! Dank voor je reactie Jasper! En je omschrijft mooi dat inwendige knetter- en knel-dilemma. Ik voel precies wat je.daar bedoelt. Dankjewel!